30
سپتامبر

کشیدن یا نکشیدن. مسئله این است! بخش اول

جستاری درباره ی مصائب شغل و حرفه‌ی طراحی معماری در عصر تولید محتوا

همه‌ی افرادی که دوران بلوغ را پشت سرگذاشته‌اند و به جامعه وارد شده‌اند قسمت زیادی از زندگیشان را با دغدغه‌ها و چالشهای مربوط به شغلشان سپری می‌کنند و در بین همه‌ی مشاغل پرچالش سهم بعضی از آنها نسبت به دیگران بیشتر است. تعدادی از شغلها بدلیل مسئولیت زیاد و تعدادی به دلیل خطرات و یا فشارهای محیطی فراوان که از محیط به فرد وارد می‌شود، صاحبان آن شغل را به مخاطره می‌اندازد و در این میان کسانی هم هستند که بدلیل فشارهای ذهنی و فکری مضاعفی که بر خودشان وارد می‌کنند برای آنکه که کار خوب از آب در بیاید با چالشها دست و پنجه نرم می‌کنند. مشاغل هنری مانند نویسندگی و طراحی معماری جزو حرفه‌هایی هستند که فرد برای پیدا کردن یک محتوای قابل قبول باید زمان زیادی صرف کلنجار رفتن با خودش، ایده‌آل‌‌هایش، قضاوتهایش، و همچنین بازخوردها و نظرات دیگران درباره خروجی کارش داشته باشد.

نوشتن درباره‌ی طراحی معماری و چالش‌های پیش رو، موضوع متنی است که مطالعه می کنید؛ صحبت کردن درباره‌ی شغل و حرفه‌ی طراحی معماری، وارد شدن به عرصه‌ای است که برای مخاطبین خارج گود ممکن است جذاب باشد ولی برای معماران ملغمه‌ای از، حرمان و ناامیدی، همراه با لذتی مالیخولایی و البته مجموعه‌ای از احساسهای متضاد مکرر، ادامه‌دار و پایان ناپذیر در طول زمان است. کدام حرفه و شغلی را می‌توان یافت که بعد از ده پانزده و بیست سال تجربه، برای شروع کردن یک پروژه و طرح جدید، مجموعه‌ای از سوالات و ابهامات و پیچیدگی‌ها و فضاهای مه آلود ذهنی را تجربه کند؟ یک جراح مغز و اعصاب یک متخصص علوم کامپیوتر، مترجم، ورزشکار حرفه‌ای دندانپزشک معلم و حتی یک خلبان بعد از چند سال تجربه‌ی کاری تا حدی به شغل و حرفه‌اش اشراف پیدا می‌کند، به نحوی که شروع یک روز کاری برایشان ناشناخته پیچیده و عجیب نیست. اما معماران طراح برای طراحی یک ویلای جدید، برای یک کار فرمای جدید، با انبوهی از خواسته‌ها، تمایزات، تمایلات و ایده‌آل‌هایی سر و کار دارند که در یک ماتریس چند متغیره از شرایط زمین، آب و هوا، محدودیتهای ساخت و ساز و غیره، می‌بایست منطقی، متمایز، ارزشمند و قابل دفاع باشد و نمره‌ی قابل قبولی کسب کنند و از همه مهمتر بتوانند در طول زمان استفاده و با تغییر پارامترهای ذهنی استفاده کننده، پاسخگو، رضایت‌آفرین و شگفت انگیز به نظر برسد و بقول مخاطبین ادبیات، برای خواننده پس از چند بار خوانش هم حوصله سر بر نباشد و جذاب به نظر آید.

قسمت چالش برانگیز موضوع، البته، مختص خروجی محتوا نیست بلکه شامل فرایند تولید محتوا می‌شود. به عبارت دیگر هر معمار پس از سالها کار و تجربه و مطالعه، برای هر پروژه‌ی جدید به این موضوع فکر می‌کند که طراحی یک پروژه معماری را با چه فرآیند ذهنی، بصری، کلامی، پیش ببرد که در انتهای کار چیزی که تاکنون وجود نداشته است را برای سفارش دهنده‌ای که فاقد تجربه و مهارت در تجسم فضایی و خلاقیت و هنر است، قابل فهم و قابل تشریح باشد. تقریباً معادل احضار ارواح در حضور دیدگان مشتاق کسانی است که برای احضار روح پول داده‌اند اما از عواقب کار هم به شدت می‌ترسند و یا شناختی که با ماهیت کاری که انجام می دهند، ندارند.